niedziela, 1 marca 2015

Charakterystyka tzw. prywatnej opinii w procedurze cywilnej


Coraz częściej w procedurze cywilnej dla prawidłowego rozstrzygnięcia sprawy powstaje potrzeba odwołania się do specjalistycznej wiedzy, której nie posiadają sędziowie, a często i strony postępowania. Powoduje to konieczność przeprowadzenia dowodu z opinii biegłego. Z uwagi na swój specyficzny charakter dowód ten ma szczególne znaczenie, często przesądzające o wyniku postępowania. Strony zdając sobie z tego sprawę dość często już przed rozprawą zaopatrują się w „swoją” opinię i pewni swego składają ją jako dowód w sprawie. Niestety tutaj spotyka ich zdziwienie, gdy dowiadują się od Sądu, iż taka opinia nie jest opinią biegłego w rozumieniu przepisów Kodeksu.

Rozgoryczenie strony jest tu jednak nieuzasadnione. Zgodnie bowiem z obowiązującym prawem taka „opinia” nie jest dowodem i należy traktować ją – jak słusznie zauważył Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 3 października 2008 r. sygn. akt I CSK 125/08 - jako, twierdzenia strony, która dla ich uwiarygodnienia odwołuje się do autorytetu specjalisty. Sytuacji tej nie zmienia nawet fakt, iż biegły wykonujący taką „prywatną opinię” jest biegłym z listy prezesa Sądu Okręgowego. Co więcej opinią biegłego w rozumieniu przepisów Kodeksu nie będzie także pisemna opinia biegłego złożona do akt innej sprawy. Opinię taką należy traktować jako dowód z dokumentu prywatnego, chyba że Sąd dopuści dowód z opinii tego biegłego i zażąda złożenia jej do  akt przedmiotowej sprawy, a biegły ponadto ustnie ją potwierdzi.

W procedurze cywilnej strony nie mają prawa samodzielnie powoływać biegłych. Są oni bowiem powoływani w drodze postanowienia przez organ prowadzący postępowanie. Takie uregulowania, choć niewątpliwie stanowią pewne utrudnienie, a także powodują wydłużenie procesu, nie są bezcelowe. Opinia sporządzona na zlecenie jednej ze stron budziłaby bowiem wątpliwości co do obiektywizmu takiego biegłego. Ponadto w niektórych wypadkach zachodziłaby uzasadniona wątpliwość co do profesjonalizmu takiego biegłego, gdyż nie wiadomo, kto mógłby nim być.

W sytuacji gdyby Sąd oparł swoje rozstrzygnięcie na prywatnej ekspertyzie jednej, lub nawet dwóch stron doszłoby więc do naruszenia przepisów Kodeksu. Takie naruszenie przepisów regulujących postępowanie cywilne niewątpliwie mogłoby doprowadzić do wzruszenia takiego wyroku w drodze apelacji.

Wobec tego rodzi się pytanie, czy takie prywatne opinie są całkowicie bezwartościowe?

Na tak postawione pytanie należy odpowiedzieć przecząco. Opinia taka może mieć dla nas wielki walor. Po pierwsze o czym była już mowa, może ona służyć do fachowego i precyzyjnego przedstawienia naszego stanowiska. Po drugie może posłużyć nam zarówno do umotywowania wniosku o powołanie przez Sąd i przeprowadzenie dowodu z „zwykłej” opinii biegłego. Dalej może ona być niezwykle przydatna dla podważenia nieprzychylnej dla nas opinii biegłego sądowego, co w konsekwencji może doprowadzić do powołania przez Sąd kolejnego biegłego.

W niektórych sprawach, szczególnie kiedy nie jesteśmy pewni słuszności swoich twierdzeń, warto zaopatrzyć się w taką ekspertyzę już przed procesem. Profesjonalna opinia sporządzona na nasze zlecenie może utwierdzić nas w naszym stanowisku, albo wręcz przeciwnie uchronić nas przed złożeniem pozwu, którego żądanie jest bezzasadne, a tym samym uchronić nas przed poniesieniem kosztów postępowania.

Podsumowując należy więc stwierdzić, iż pomimo prywatne ekspertyzy specjalistów, nie są dowodami z opinii biegłych w rozumieniu k.p.c., ich rola może być doniosła. Ekspertyzy takie mimo, iż nie są dowodami wielokrotnie doprowadziły w pośredni sposób do rozstrzygnięcia zgodnego z oczekiwaniami strony.

2 komentarze:

  1. Bardzo ciekawy wpis, który umacnia mnie w przekonaniu iż ekspertyza ma ogromne znaczenie.

    OdpowiedzUsuń
  2. Opinia oparta na rzeczowych danych niezależnie czy to personalna czy inna zawsze ma duże znaczenie.

    OdpowiedzUsuń

Uwaga: tylko uczestnik tego bloga może przesyłać komentarze.